Uczennice oleskiej „Dwójki” posłankami XXII sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży
Już po raz XXII młodzi posłowie spotkali się w Sali Posiedzeń Sejmu, by wspólnie przegłosować wypracowaną wcześniej uchwałę. Tematem przewodnim tegorocznego posiedzenia były Miejsca pamięci – materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej tożsamości. W projekcie wzięli udział uczniowie szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych, którzy w czasie siedmiotygodniowej rekrutacji musieli podjąć działania animacyjno-badawcze związane z wybranym miejscem pamięci. Spośród 626 dwuosobowych zespołów komisja oceniająca Instytutu Pamięci Narodowej wyłoniła 230 najwyżej oceniocnych, które 1 czerwca miały okazję zasiąść w ławach poselskich.
Opolszczyznę reprezentowały Daria Grabińska i Alicja Hassinger, uczennice Publicznego Gimnazjum Nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. księżnej Jadwigi Śląskiej w Oleśnie.
Swój projekt dziewczyny opisują w następujący sposób:
„Wybranym przez nas miejscem pamięci jest cmentarz żydowski w Oleśnie – stary, zabytkowy kirkut z początku XIX wieku. To ostatni dowód na istnienie zorganizowanej gminy żydowskiej na terenie naszego miasta. W latach 1887-1889 wybudowano także synagogę, która została spalona w nocy z 8 na 9 listopada 1938 roku podczas „Kryształowej Nocy”. Na terenie tego obiektu zachowało się wiele macew, czyli pionowo ustawionych płyt nagrobnych. W 1868 roku postawiono tam także „Bet taharę” – kaplicę pogrzebową, która zachowała się do dzisiaj.
Niestety, oleski cmentarz żydowski jest słabo dostępny dla zwiedzających. Tę piękną pamiątkę możemy jedynie podziwiać zza ogrodzenia. Odwiedzić to miejsce można tylko zgłaszając się do odpowiedniej osoby, opiekującej się cmentarzem.
Znajduje się on przy ulicy Młyńskiej w Oleśnie (woj. opolskie). Umieszczamy link do jego lokalizacji w usłudze Google Maps: Lokalizacja oleskiego kirkutu.
O naszym cmentarzu żydowskim można przeczytać w wielu książkach, przewodnikach, a także w internecie. Informacje o nim można również znaleźć w Oleskim Muzeum Regionalnym. Dostępne źródła dostarczają bardzo bogatej wiedzy o nim i związanych z nim wydarzeniach lub osobach. Poczytać o miejscowym kirkucie można między innymi w:
- Cichoń E., Byli tu przed nami, „Oleski Telegraf” 2006, nr 405;
- Cichoń E., Na oleskim zapomnianym cmentarzu, „Oleski Telegraf” 2007, nr 429;
- Cichoń E., Wokół oleskich Żydów i ich cmentarza (cz. 1), „Olesno Info” 2011, nr 20;
- Cichoń E., Wokół oleskich Żydów i ich cmentarza (cz.2), „Olesno Info” 2011, nr 21;
- Cichoń E., Wokół oleskich Żydów i ich cmentarza (cz. 3), „Olesno Info” 2011, nr 22;
- Cichoń E., Wokół oleskich Żydów i ich cmentarza (cz. 4), „Olesno Info” 2011, nr 23;
- Cichoń E., Wokół oleskich Żydów i ich cmentarza (cz. 5) „Olesno Info” 2011, nr 24;
- Cichoń E., Z dziejów oleskich Żydów, „Spiker”2008, nr 18;
- Cichoń E., Z dziejów oleskich Żydów, „Spiker”2008, nr 19;
- Cichoń E., Goście z Izraela odwiedzili Olesno, „Oleski Telegraf” 2013, nr 572;
- Weidel W., Schalom! Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Rosenberg w: „Stadt Rosenberg O/S Stadt Arnsberg”, 1981;
- Wodziński M., Hebrajskie inskrypcje na Śląsku XIII-XVIII w., Wrocław 1996;
- Pamięć 1938, „Oleski Telegraf”, nr 164;
- Marek F., Zaduma nad wielkością zniszczonej kultury żydowskiej na Górnym Śląsku,w: „Oleski Telegraf ”, nr 74;
- Suder A. referat: Historia cmentarza żydowskiego w Oleśnie;
- Przyjaciele Amy, w: „Oleski Telegraf”;
- Ocalić od zapomnienia , w; „ Nowa Trybuna Opolska”, 25.06.1999
oraz na Wikipedii, http://www.kirkuty.xip.pl/ i http://www.olesno.pl/.
5 kwietnia przeprowadziłyśmy ankietę, w której zadałyśmy następujące pytania:
- Czy wie Pan/Pani gdzie znajduje się oleski cmentarz żydowski?
- Czy był Pan/była Pani na cmentarzu żydowskim?
- Czy chciałby Pan/chciałaby Pani odwiedzić to miejsce?
- Czy wg Pana/Pani to miejsce powinno być otwarte dla zwiedzających?
- Czy uważa Pan/Pani, że cmentarz żydowski jest ważny dla naszej społeczności?
- Co wie Pan/Pani o „Nocy Kryształowej” w Oleśnie?
Zadałyśmy je 40 osobom w formie wywiadu na oleskim rynku, żeby dowiedzieć się, czy wybrane przez nas miejsce jest znane i ważne dla oleśnian. Za udział nagradzałyśmy długopisami i cukierkami. Nasi mieszkańcy chętnie wzięli udział w tym badaniu. 90% ankietowanych wie, gdzie znajduje się cmentarz i uważa, że jest ważnym obiektem dla naszej społeczności. Większość zapytanych osób zna historię naszego kirkutu. Prawie wszyscy sądzą, że ten zabytek powinien być otwarty dla zwiedzających. Uwieczniłyśmy nasze badanie filmem i zdjęciami.
Z badania wynika, że miejscowej ludności powinnyśmy dać możliwość zobaczenia cmentarza żydowskiego. Miejsce to powinno zostać otwarte dla zwiedzających. Ludność oleska z przyjemnością odwiedzi ten zabytek, gdyż jest zainteresowana jego historią i uważa, że to ważny element naszej społeczności. Zaplanowałyśmy więc możliwość zwiedzania kirkutu przez mieszkańców Olesna. Chcemy, aby odbyło się ono zarówno dla młodzieży, jak i dla osób starszych. Zaangażowałyśmy panią dyrektor regionalnego muzeum – panią Ewę Cichoń, która chętnie wesprze nas swoją bogatą wiedzą podczas oprowadzania zainteresowanych po cmentarzu. Zaproponowałyśmy także miejscowym władzom otwarcie cmentarza dla zwiedzających. Mamy w planach także rozdawanie ulotek z informacjami o tym obiekcie. Planujemy również przeprowadzenie testu wiedzy o kirkucie.
Na naszym facebookowym fanpage’u umieściłyśmy informacje o cmentarzu żydowskim, aby zachęcić do zainteresowania się historią tego miejsca.
11 kwietnia o godzinie 13:30 odbyło się zorganizowane przez nas zwiedzanie cmentarza żydowskiego, w którym wzięło udział prawie sto osób, w tym nasi sojusznicy: dyrektor Muzeum Regionalnego i radna Ewa Cichoń, zastępca dyrektora naszej szkoły – pan Cezary Łuczak, właściciele miejscowych przedsiębiorstw: Cukierni Wrocławskiej i firmy Wit-ar, a także Anna Górska i Łukasz Wiatr – zeszłoroczni posłowie Sejmu Dzieci i Młodzieży, którzy bardzo zaangażowali się w pomoc przy naszym projekcie. Przeprowadziłyśmy również test wiedzy o kirkucie, w którym nasi goście wykazali się ogromną wiedzą, za co zostali nagrodzeni upominkami ufundowanymi przez burmistrza. Pani Ewa Cichoń opowiedziała zgromadzonym o kirkucie. Nasze działania zostały udokumentowane w formie zdjęć i filmu, które zostały również umieszczone na fanpage’u.
Podsumowując, głowne plusy naszego projektu to:
- zaangażowanie miejscowych władz,
- zorganizowanie zwiedzania cmentarza,
- chętne branie udziału w sondzie i teście wiedzy przez młodzież,
- zaciekawienie mieszkańców naszego miasta.”
Serdecznie gratulujemy!
